Wywiad psychologiczny: fakty, kulisy i kontrowersje, które musisz znać

Wywiad psychologiczny. Już samo sformułowanie potrafi wywołać niepokój – jakby za drzwiami gabinetu czekał egzaminator z gotowym zestawem pytań, a każde zawahanie groziło oceną albo etykietą. To nie jest jednak czysta formalność, tylko złożony, dynamiczny proces, w którym stawką są czasem decyzje o karierze, zdrowiu lub rodzinie. W Polsce nadal panuje wokół niego aura tajemniczości, a do gabinetu psychologa wchodzi się często z obawami podsycanymi przez mity i medialne uproszczenia. Ten artykuł rozkłada na czynniki pierwsze praktykę wywiadu psychologicznego: odsłania zaskakujące kulisy, obala nieporozumienia i pokazuje, jak wygląda cała procedura – od rekrutacji do pracy, przez sprawy sądowe, po sytuacje w szkole. Wyposaż się w wiedzę, która zmienia perspektywę i pozwala przygotować się świadomie, bez zbędnego stresu.

Czym naprawdę jest wywiad psychologiczny?

Definicja i geneza metody

Wywiad psychologiczny to nie tyle test, co subtelna gra komunikacyjna między psychologiem a osobą badaną. Narodził się na styku psychiatrii oraz psychologii klinicznej na początku XX wieku – zarówno w Polsce, jak i na Zachodzie. W Polsce pierwsze profesjonalne wywiady przeprowadzano już w latach 70. XX wieku, początkowo w szpitalach psychiatrycznych i poradniach zdrowia psychicznego. Z biegiem lat metoda ta przeniknęła do HR, sądownictwa i edukacji, ewoluując razem ze zmieniającą się świadomością społeczną i technologiami. Współczesny wywiad łączy elementy rozmowy diagnostycznej, obserwacji niewerbalnej oraz analizy psychometrycznej – choć nadal kluczowe pozostaje to, czego nie widać w żadnym kwestionariuszu: empatia i doświadczenie osoby prowadzącej.

Warto rozróżnić kilka podstawowych typów wywiadu: kliniczny, środowiskowy, sądowy i zawodowy. Wywiad kliniczny służy przede wszystkim diagnozie i planowaniu terapii, skupiając się na emocjach, relacjach i doświadczeniach życiowych. Wywiad środowiskowy dotyczy szeroko pojętego otoczenia osoby badanej (rodzina, szkoła, praca). Sądowy natomiast ma charakter formalny i bywa elementem opinii psychologicznej w sprawach rodzinnych, karnych lub cywilnych. Największą liczbę kontrowersji budzą wywiady zawodowe, stosowane np. przy rekrutacjach czy orzeczeniach o zdolności do pracy, gdzie stawką jest nie tylko indywidualny komfort, ale też przyszłość zawodowa.

Tabela 1: Porównanie typów wywiadów psychologicznych oraz ich kluczowych funkcji
Źródło: Opracowanie własne na podstawie [Akademia Pedagogiki Specjalnej, 2023], [Ministerstwo Zdrowia, 2022]

Dlaczego wywiad psychologiczny nie zniknął w erze cyfrowych testów i algorytmów? Bo żaden kwestionariusz nie uchwyci niuansów ludzkiej mimiki, wahania głosu czy podskórnego lęku – a to właśnie one bywają najcenniejszym źródłem danych dla doświadczonego psychologa. Algorytm nie zapyta „jak się dziś czujesz?” z empatią, nie wyłapie ironii czy niepokoju. Stąd wywiad, choć ewoluuje, pozostaje filarem współczesnej diagnostyki i rozwoju kompetencji interpersonalnych.

Najważniejsze cele i funkcje

Podstawowym celem wywiadu psychologicznego jest zebranie pogłębionych, zarówno jawnych, jak i ukrytych informacji o osobowości, doświadczeniach, motywacjach oraz trudnościach osoby badanej. Służy to nie tylko diagnozie, ale pojawia się również w ocenie ryzyka, podejmowaniu decyzji prawnych oraz procesach HR-owych. Według Psychology and Health, 2022 wywiad pozwala na uzyskanie danych nieosiągalnych za pomocą testów – np. subtelnych zmian w zachowaniu, które mogą świadczyć o stresie, wypaleniu zawodowym czy poważniejszych problemach zdrowotnych.

Psycholog podczas wywiadu nie tylko zadaje pytania, ale uważnie obserwuje reakcje niewerbalne, analizuje spójność wypowiedzi i „czyta między wierszami”. Wywiad nie jest polowaniem na potknięcia, lecz partnerską rozmową – rolą psychologa jest stworzenie atmosfery bezpieczeństwa, która pozwala na szczerość, mimo nieuniknionego stresu. Przy dzieciach kluczowe są elementy zabawy, obserwacja zachowań i weryfikacja informacji z różnych źródeł.

Definicje kluczowych pojęć:

Wywiad psychologiczny to nie to samo, co test psychologiczny. Test opiera się na standaryzowanych pytaniach i obiektywnych normach, natomiast wywiad jest dynamiczny, elastyczny i zależy od relacji oraz umiejętności prowadzącego. To właśnie w tej różnicy tkwi jego siła i… największe ryzyko błędnej interpretacji.

Jak wygląda wywiad psychologiczny w praktyce?

Przebieg od A do Z

Typowy wywiad psychologiczny, niezależnie od miejsca, ma dość powtarzalną strukturę. Zaczyna się od krótkiego wstępu, przedstawienia celu spotkania, wyjaśnienia zasad poufności i uzyskania zgody na jego przebieg. Następnie przechodzi się do pytań wstępnych (biografia, powód zgłoszenia), dokładnych pytań pogłębiających (emocje, relacje, codzienne funkcjonowanie) oraz obserwacji zachowań i reakcji niewerbalnych. Na końcu następuje krótkie podsumowanie oraz omówienie dalszych kroków.

1. Wejście i formalności: Rejestracja, podpisanie zgody na badanie, zapoznanie z celami.
2. Nawiązanie kontaktu: Krótka rozmowa „na luzie” w celu rozluźnienia atmosfery.
3. Zebranie danych wstępnych: Podstawowe pytania o wiek, wykształcenie, sytuację życiową.
4. Seria pytań pogłębiających: Dotyczących emocji, trudności, historii życia, relacji.
5. Obserwacja zachowań: Zwracanie uwagi na mowę ciała, ton głosu, reakcje na trudne pytania.
6. Podsumowanie: Zwięzłe podkreślenie najważniejszych kwestii, omówienie dalszego postępowania.
7. Zakończenie: Informacja o możliwościach wsparcia, często także o narzędziach samopomocowych, takich jak psycholog.ai.

Wywiad może wyglądać inaczej w zależności od miejsca – w publicznej poradni zwykle jest bardziej sformalizowany, zawiera elementy standaryzacji i więcej dokumentów do uzupełnienia. W gabinetach prywatnych rozmowa często bywa bardziej elastyczna, a w działach HR – zorientowana na konkretne kompetencje i stresory zawodowe.

Najczęstsze pytania i techniki

Najczęściej pojawiające się pytania w wywiadzie psychologicznym mają charakter otwarty („Co skłoniło cię do wizyty?”, „Jak radzisz sobie ze stresem?”), półstrukturalny („Czy w ostatnim czasie coś cię szczególnie zaniepokoiło?”) lub projekcyjny („Jak wyobrażasz sobie swoją przyszłość?”). Psycholog korzysta także z technik parafrazy, podsumowania oraz tzw. pytań pogłębiających, które pozwalają zdobyć bardziej szczere odpowiedzi.

Wśród najczęściej stosowanych technik są: aktywne słuchanie, zadawanie pytań nieoceniających, długie pauzy, a także prośba o opisywanie emocji w konkretnych sytuacjach. Celem jest nie tylko zebranie faktów, ale uchwycenie dynamiki relacji i stylu radzenia sobie z trudnościami.

7 ukrytych celów pytań w wywiadzie psychologicznym:

• Diagnoza głównego problemu (oddzielenie objawu od przyczyny)
• Ocena poziomu lęku, wstydu, motywacji
• Sprawdzenie spójności wypowiedzi z obserwacją niewerbalną
• Weryfikacja wcześniejszych doświadczeń terapeutycznych
• Identyfikacja mechanizmów obronnych (np. unikanie tematu)
• Ocena zdolności do autorefleksji i krytycznego myślenia
• Zbadanie relacji interpersonalnych i wsparcia społecznego

Nieporozumieniem jest przekonanie, że wywiad to polowanie na „podchwytliwe pytania” lub testowanie inteligencji. Psycholog analizuje raczej autentyczność, spójność i poziom szczerości, niż szuka „haczyków”. Również nadmierna analiza mowy ciała bywa myląca – czasem stres objawia się zupełnie nieoczekiwanie, a niepokój to naturalna reakcja na sytuację oceny.

Kto i kiedy przeprowadza wywiad psychologiczny?

Różne role psychologa i instytucji

Wywiad psychologiczny może przeprowadzać wyłącznie osoba z odpowiednimi kwalifikacjami – psycholog z uprawnieniami, posiadający wpis do rejestru zawodowego. W środowisku szpitalnym, poradniach zdrowia psychicznego, szkołach oraz w sądach, wywiad jest często uzupełniany opinią innych specjalistów (psychiatra, pedagog, pracownik socjalny). W Polsce zasady przeprowadzania wywiadów regulują zarówno „Ustawa o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów”, jak i wewnętrzne procedury instytucji.

W firmach i działach HR wywiady prowadzą psychologowie pracy, często wspierani przez narzędzia cyfrowe (np. checklisty czy systemy ATS). W szkołach i poradniach psychologiczno-pedagogicznych psycholog pełni także funkcję doradczą, wspierając nauczycieli i rodziców w pracy z dziećmi.

Przykłady z życia: praca, sąd, szkoła

Trzy kontrastujące przypadki najlepiej oddają różnorodność zastosowań wywiadu psychologicznego:

• Rekrutacja do pracy: Kandydat na stanowisko menedżerskie przechodzi rozmowę kompetencyjną, podczas której ocenia się zarówno umiejętności twarde, jak i radzenie sobie w sytuacjach stresowych.
• Postępowanie sądowe: Wywiad stanowi podstawę do wydania opinii w sprawie o przyznanie opieki nad dzieckiem po rozwodzie.
• Szkoła: Uczeń zgłoszony przez nauczyciela z powodu problemów adaptacyjnych przechodzi wywiad, którego celem jest zrozumienie przyczyn trudności i zaplanowanie wsparcia.

Tabela 2: Matryca studiów przypadków ilustrujących praktyczne zastosowanie wywiadu psychologicznego
Źródło: Opracowanie własne na podstawie praktyki psychologicznej

Najczęstsze mity i nieporozumienia

Czy można 'oszukać' wywiad psychologiczny?

Wiele osób wierzy, że można „zagrać” w wywiadzie psychologicznym – nauczyć się odpowiednich odpowiedzi, ukryć prawdziwe intencje albo znaleźć „lukę” w systemie. Takie podejście zwykle prowadzi do rozczarowania. Jak podkreśla dr Anna Nowicka, praktyk z ponad 20-letnim doświadczeniem:

"Wywiad psychologiczny to nie test na inteligencję czy spryt, tylko narzędzie złożonego poznania. Próby manipulacji zwykle są widoczne, a najwięcej zyskują ci, którzy stawiają na autentyczność." — dr Anna Nowicka, psycholog kliniczny

Psycholog potrafi rozpoznać niespójność między słowami a zachowaniem, a próby „gry” rzadko prowadzą do pożądanych efektów. W praktyce najlepszą strategią jest szczerość oraz przygotowanie się na rozmowę – także z wykorzystaniem narzędzi takich jak psycholog.ai, które pozwalają na wstępną samoocenę i oswojenie się z formą wywiadu.

Wywiad to tylko formalność – prawda czy fałsz?

Wbrew obiegowej opinii, wywiad psychologiczny nie jest rutynową formalnością ani papierowym wymogiem. Decyzje podjęte na jego podstawie potrafią zaważyć na losie osób badanych. Traktowanie procesu z lekceważeniem niesie ukryte ryzyka:

• Niedoszacowanie własnych problemów i ich wpływu na decyzję psychologa
• Pominięcie ważnych informacji przez stres lub brak przygotowania
• Błędna diagnoza spowodowana niejasnymi odpowiedziami
• Poczucie krzywdy przy niekorzystnych decyzjach administracyjnych
• Negatywny wpływ na relacje zawodowe lub rodzinne
• Utrwalenie fałszywych przekonań o własnych możliwościach

Największy wpływ (pozytywny lub negatywny) wywiad psychologiczny wywiera w sytuacjach granicznych: kryzysy, spory sądowe, rekrutacje na wysokie stanowiska czy decyzje dotyczące dzieci. Warto więc podejść do niego świadomie.

Wywiad psychologiczny na tle innych metod oceny

Testy, kwestionariusze, obserwacja – co wybrać?

Wywiad psychologiczny bywa porównywany z testami psychologicznymi oraz obserwacją. Każda z tych metod ma swoje mocne i słabe strony. Wywiad pozwala na elastyczność i pogłębienie tematu, testy gwarantują standaryzację i obiektywność, a obserwacja pozwala na analizę zachowania w naturalnym środowisku.

Tabela 3: Porównanie metod oceny psychologicznej
Źródło: Opracowanie własne na podstawie [Przewodnik Diagnostyczny, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, 2022]

Wywiad najlepiej sprawdza się tam, gdzie kluczowe są relacje i kontekst, testy – gdy liczy się obiektywność, a obserwacja – w sytuacjach wymagających analizy naturalnych zachowań (np. w szkole).

Połączenie metod – najlepsza praktyka?

Coraz częściej w Polsce stosuje się tzw. model łączony, w którym wywiad psychologiczny jest uzupełniany testami i obserwacją. Proces hybrydowy składa się z kilku etapów: wstępna rozmowa, testy psychometryczne, obserwacja zachowań (często w grupie) oraz końcowy wywiad pogłębiający. W praktyce zwiększa to trafność diagnozy i pozwala na wychwycenie niuansów, których jedna metoda by nie uchwyciła.

Warto jednak pamiętać, że każda z tych metod ma swoje ograniczenia etyczne i praktyczne. Zgodnie z wytycznymi Polskiego Towarzystwa Psychologicznego z 2023 roku, kluczowe jest zapewnienie poufności, zgody oraz jasnego informowania osoby badanej o celach i granicach procesu.

Jak się przygotować do wywiadu psychologicznego?

Praktyczne strategie i checklisty

Przygotowanie do wywiadu psychologicznego nie polega na nauce gotowych odpowiedzi, lecz na świadomym podejściu do własnej historii i otwartości na dialog. Oto osiem kroków, które pomogą przejść przez ten proces etycznie i spokojnie:

1. Ustal cel spotkania: Dowiedz się, jaki jest główny powód wywiadu (diagnoza, rekrutacja, interwencja).
2. Przygotuj dokumenty: Zbierz niezbędne zaświadczenia, wyniki badań, listy polecające.
3. Zastanów się nad swoją historią: Przeanalizuj etapy życia, które mogą być ważne dla rozmowy.
4. Bądź autentyczny: Odpowiadaj zgodnie z prawdą, nie koloryzuj ani nie pomijaj faktów.
5. Zadbaj o komfort: Ubierz się wygodnie, przyjdź na czas, nie spiesz się.
6. Zredukuj stres: Skorzystaj z technik mindfulness lub wsparcia psychologicznego dostępnego online (np. psycholog.ai).
7. Zadaj pytania: Nie bój się dopytywać o sens pytań czy cel procesu.
8. Zanotuj swoje wrażenia: Po spotkaniu spisz refleksje – to cenne dla dalszego rozwoju.

Najczęstsze błędy i jak ich uniknąć

Przygotowując się do wywiadu psychologicznego, łatwo wpaść w pułapki:

• Nadmierne przygotowanie (uczenie się „pod klucz”)
• Ukrywanie ważnych faktów lub przeinaczanie historii choroby
• Nieczytelne lub niepełne dokumenty
• Przerywanie psychologowi w trakcie rozmowy
• Odpowiadanie „na autopilocie”
• Agresywne reagowanie na trudne pytania
• Bagatelizowanie własnych trudności

Te tzw. „red flags” budzą czujność psychologa i mogą utrudnić uzyskanie korzystnej opinii. Kluczem jest autentyczność i gotowość do rozmowy o trudnych tematach – nawet jeśli budzą dyskomfort.

Kontrowersje, etyka i przyszłość wywiadu psychologicznego

Granice obiektywizmu i ryzyko nadużyć

Wywiad psychologiczny, mimo standaryzacji, nigdy nie jest całkowicie obiektywny. To, jak psycholog interpretuje odpowiedzi, zależy od jego doświadczenia, osobowości i kontekstu instytucji. Jak zauważa Marek, psycholog sądowy z Warszawy:

"Każdy wywiad jest interpretacją – nie ma całkowitej neutralności. Kluczowe, by być tego świadomym, zarówno po stronie specjalisty, jak i osoby badanej." — Marek, psycholog sądowy

W Polsce nie brakowało kontrowersji wokół nadużyć w wywiadach: od przypadków dyskryminacji w procesach rekrutacyjnych, przez nieetyczne pytania o życie prywatne, po wywieranie presji w sporach sądowych. Publiczne debaty wskazują, że kluczowa jest transparentność procesu, jasne zasady oraz możliwość odwołania się od decyzji psychologa.

Nowe technologie i automatyzacja

Rozwój narzędzi cyfrowych, w tym AI, zmienia także świat wywiadów psychologicznych. Już dziś część wywiadów przeprowadzana jest online, a algorytmy wspierają analizę odpowiedzi i wyłapywanie niespójności. To szansa na skrócenie czasu badania i zwiększenie dostępności, ale – jak podkreślają eksperci – istnieje ryzyko utraty „ludzkiego” wymiaru procesu.

Warto traktować AI (np. psycholog.ai) jako narzędzie wspierające, a nie zastępujące kontakt z żywym człowiekiem. Pozwala ono lepiej przygotować się do rozmowy, ale nie zastąpi empatii, która jest kluczowa w skutecznej diagnozie i interwencji.

Wywiad psychologiczny w polskiej kulturze i społeczeństwie

Społeczne postrzeganie i lęki

W polskiej kulturze wywiad psychologiczny bywa obiektem lęku, wstydu lub… ironii. Wciąż pokutuje przekonanie, że do psychologa „idą tylko słabi”, a sama rozmowa to przykra konieczność. Stygmatyzacja, upowszechniana przez media i niektóre środowiska, utrudnia szczerość podczas wywiadu i zniechęca do szukania pomocy.

Wizerunek wywiadu bywa zniekształcany przez popkulturę i stereotypowe przedstawienia psychologii. Efekt? Strach przed oceną, niechęć do ujawniania trudnych tematów i błędna interpretacja roli specjalisty.

Zmiany pokoleniowe i przyszłość

Pokolenie Z i millenialsi coraz częściej traktują wywiad psychologiczny jako szansę na samoświadomość, a nie zagrożenie. Wśród osób starszych dominuje podejście defensywne – wywiad to „sprawdzian”, któremu lepiej nie podlegać bez potrzeby. Trendy społeczne i rosnąca świadomość zdrowia psychicznego sprawiają jednak, że granice te coraz szybciej się zacierają. Wywiad staje się narzędziem rozwoju, a nie wyłącznie oceną.

To miejsce na refleksję – czy umiemy wykorzystać wywiad psychologiczny jako okazję do rozwoju, czy nadal traktujemy go jak zagrożenie?

Wywiad psychologiczny w praktyce – przypadki z życia

Przykład 1: Rekrutacja do pracy

Marta, 35-letnia specjalistka IT, bierze udział w rozmowie rekrutacyjnej na stanowisko lidera zespołu. Stres czuć w powietrzu – pytania psychologa dotyczą zarówno doświadczeń zawodowych, jak i radzenia sobie z porażkami. Marta opowiada o konflikcie z byłym szefem, przyznaje się do błędów, pokazuje gotowość do nauki. Psycholog zwraca uwagę na jej szczerość i umiejętność autorefleksji. Efekt: pozytywna rekomendacja, choć nie zabrakło trudnych pytań o granice wytrzymałości psychicznej. Kluczowa lekcja? Spójność między słowami a postawą.

Przykład 2: Postępowanie sądowe

Wywiad psychologiczny rozstrzyga o losach 7-letniej Mai w sprawie o opiekę po rozwodzie rodziców. Psycholog rozmawia osobno z każdym z dorosłych, zadaje pytania o rutynę dnia codziennego, emocje dziecka, relacje z rodziną. Równolegle obserwuje zachowania podczas wspólnej zabawy z córką. Każda nieścisłość zostaje zanotowana, a końcowa opinia psychologiczna wpływa na wyrok sądu. To zderzenie procedur z realnym życiem – emocje mieszają się z analizą faktów.

Przykład 3: Szkoła i młodzież

Janek, uczeń szóstej klasy, trafia do szkolnego psychologa po serii konfliktów z rówieśnikami. Wywiad obejmuje rozmowę z chłopcem, nauczycielem i rodzicem. Kluczowe okazują się pytania o relacje z kolegami, poczucie bezpieczeństwa w klasie i strategie radzenia sobie z trudnościami. Psycholog nie tylko diagnozuje, ale też rekomenduje indywidualną ścieżkę wsparcia. Dla rodziców i nauczyciela to cenna lekcja: sukces wywiadu zależy od współpracy, a nie szukania winnych.

Najważniejsze pytania i odpowiedzi – FAQ

Czy można nie zdać wywiadu psychologicznego?

Nie istnieje pojęcie „oblane wywiadu” w sensie szkolnym. Wynik wywiadu to nie ocena, lecz opis stanu psychicznego, kompetencji lub ryzyk. W przypadku rekrutacji czy opinii sądowej negatywny rezultat może oznaczać brak rekomendacji lub sugestię dodatkowego wsparcia. Najważniejsza jest szczerość i współpraca – nawet jeśli efekt nie jest zgodny z oczekiwaniami, wywiad to okazja do poznania własnych mocnych i słabych stron.

"Myślałam, że nie przejdę wywiadu, ale liczy się szczerość i współpraca – to otwiera nowe możliwości." — Kasia, uczestniczka procesu rekrutacyjnego

Jakie są prawa osoby badanej?

W Polsce każda osoba badana podczas wywiadu psychologicznego ma prawo do:

• uzyskania informacji o celu i zakresie badania,
• wyrażenia lub odmowy zgody na udział,
• poufności danych i ochrony prywatności,
• wglądu do dokumentacji dotyczącej procesu,
• uzyskania wyjaśnień co do wniosków z wywiadu,
• złożenia skargi lub odwołania w przypadku naruszeń procedur.

W przypadku podejrzenia nadużyć warto:

1. Poprosić o uzasadnienie pytań lub decyzji
2. Sprawdzić, czy psycholog ma stosowne uprawnienia
3. Skonsultować się z innym specjalistą
4. Złożyć oficjalną skargę do odpowiedniej instytucji (np. Polskie Towarzystwo Psychologiczne)
5. Zachować kopie dokumentacji
6. Skorzystać z bezpłatnych porad prawnych lub wsparcia psychologicznego

Podsumowanie i kluczowe wnioski

Syntetyczne podsumowanie

Wywiad psychologiczny to nie egzamin, lecz złożone narzędzie poznania człowieka; nie polowanie na słabości, a szansa na świadomą zmianę perspektywy. Jego skuteczność zależy od autentyczności, przygotowania i otwartości obu stron. Proces ten wymaga elastyczności, empatii i odwagi w zadawaniu trudnych pytań – zarówno przez psychologa, jak i osobę badaną.

Sercem wywiadu jest relacja – bez zaufania i bezpieczeństwa nie ma mowy o szczerości. Przestrzeganie procedur, świadomość własnych praw oraz korzystanie z rzetelnych źródeł (zarówno tradycyjnych, jak i online, np. psycholog.ai) to najlepsza droga do sukcesu.

Wywiad psychologiczny nie musi być źródłem lęku. Może być okazją do rozwoju, lepszego poznania siebie i zbudowania nowej jakości relacji zawodowych, rodzinnych czy społecznych. Warto sięgać po wsparcie i edukację – to inwestycja, która procentuje na wielu płaszczyznach.

Gdzie szukać dalszej pomocy?

W przypadku wątpliwości lub potrzeby wsparcia warto korzystać z pomocy sprawdzonych instytucji: Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, lokalne centra zdrowia psychicznego. Dobrym punktem wyjścia są także platformy edukacyjne oraz narzędzia online takie jak psycholog.ai, które umożliwiają wstępną samoocenę i pomagają oswoić się z formą wywiadu.

Pamiętaj, że najważniejszy jest pierwszy krok – otwartość na dialog, zadanie pytania i gotowość do pracy nad sobą. Wywiad psychologiczny to narzędzie – to od nas zależy, czy stanie się punktem zwrotnym, czy jedynie formalnością.