Oddychanie Butejki: brutalne prawdy, ukryte korzyści i realne ryzyko

Oddychanie Butejki – temat, który w Polsce dzieli jak mało która metoda oddychania. Obietnica odzyskania kontroli nad ciałem, lepszej wydolności, spokojniejszego umysłu. Ale czy to rzeczywistość, czy tylko kolejny trend, który zniknie tak szybko, jak się pojawił? Zanim zaryzykujesz i wejdziesz głębiej w świat kontroli oddechu, poznaj 9 brutalnych prawd o tej technice, skonfrontuj mity z nauką i odkryj realne skutki – zarówno te pozytywne, jak i te, o których rzadko kto mówi głośno. Przygotuj się na zaskoczenie, bo oddychanie Butejki to nie tylko internetowe historie sukcesów, ale także wyzwania, kompromisy i kontrowersje, które potrafią wywrócić popularne przekonania do góry nogami. W tym artykule przeprowadzimy Cię przez całą drogę: od radzieckich eksperymentów, przez polskie przypadki, po cyfrową rewolucję w monitorowaniu własnych nawyków oddechowych. Czy oddychanie Butejki jest dla Ciebie? Sprawdź, zanim wpadniesz w pułapkę złudnych obietnic – i przekonaj się, czym naprawdę jest świadomy oddech.

Czym naprawdę jest oddychanie Butejki?

Historia metody: zimna wojna, radziecka rewolucja i polskie realia

Technika oddychania Butejki ma swoje korzenie w radzieckiej rzeczywistości lat 50. XX wieku, kiedy to dr Konstantin Butejko – lekarz internista z Moskwy – postanowił zbuntować się przeciwko obowiązującym dogmatom medycyny pulmonologicznej. Wtedy wierzono, że im głębiej oddychasz, tym lepiej dla twojego zdrowia. Butejko odkrył jednak, że wielu jego pacjentów z astmą i schorzeniami serca oddychało… za głęboko. Jego obserwacje prowadziły do wniosku, że to właśnie nadmierna wentylacja, a nie „niedobór powietrza”, prowadzi do groźnych zaburzeń. Prace Butejki były długo marginalizowane przez sowiecką biurokrację – aż do lat 80., kiedy badania nad skutecznością jego metody zaczęły pojawiać się także poza ZSRR. W Polsce metoda Butejki rozkwitła dopiero po 2010 roku, zdobywając entuzjastów wśród osób szukających naturalnych sposobów leczenia astmy, chrapania czy chronicznego stresu.

Warto podkreślić, że realia polskiej medycyny lat 90. i początku XXI wieku były dalekie od zachodnich standardów – i to właśnie na tym gruncie oddychanie Butejki zyskało popularność jako tani, dostępny i niewymagający leków sposób walki z przewlekłymi problemami zdrowotnymi.

Tabela 1: Kluczowe momenty w rozwoju metody Butejki
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań historycznych i fizjomed.com.pl

Kim był Konstantin Butejko i dlaczego jego teoria wciąż dzieli świat

Konstantin Pawłowicz Butejko to postać barwna i kontrowersyjna. Urodzony w 1923 roku, przez większość życia pracował jako lekarz w ZSRR. Jego obserwacje kliniczne podważyły podstawy ówczesnej wiedzy o fizjologii oddychania. Podstawowa teza Butejki? To nie niedotlenienie, ale zbyt niski poziom dwutlenku węgla (CO2) prowadzi do większości przewlekłych problemów z oddychaniem.

"Nie chodzi o to, by oddychać głębiej – chodzi o to, by nauczyć się oddychać mniej." — Dr Konstantin Butejko, cytowany w materiałach szkoleniowych butejko.pl

Jego teoria długo była wyśmiewana i marginalizowana przez świat zachodni, gdzie oddychanie kojarzono z doładowywaniem organizmu tlenem. Dopiero przełomowe badania kliniczne z Australii i Wielkiej Brytanii w ostatnich dekadach wykazały, że technika Butejki może realnie zmniejszać liczbę ataków astmy i zapotrzebowanie na leki. Wciąż jednak nie została uznana za standard leczenia – głównie ze względu na kontrowersje wokół bezpieczeństwa i skuteczności w ciężkich przypadkach.

Jak działa oddychanie Butejki – mechanizm w pigułce

Oddychanie Butejki opiera się na trzech filarach: redukcji hiperwentylacji, nauce oddychania przez nos i utrzymaniu wyższego poziomu CO2 we krwi. Hiperwentylacja, czyli nawyk oddychania zbyt głęboko i zbyt często, prowadzi do spadku CO2, co z kolei wywołuje skurcz oskrzeli, zaburzenia rytmu serca i stany lękowe. Technika polega na świadomym spowalnianiu, spłycaniu oddechu i praktykowaniu wdechów oraz wydechów wyłącznie przez nos – nawet podczas snu.

Tabela 2: Kluczowe elementy mechanizmu oddychania Butejki
Źródło: Opracowanie własne na podstawie fizjomed.com.pl

Definicje kluczowych pojęć:

Co obiecuje Butejko, a co mówi nauka?

Najczęstsze mity i fakty o skuteczności

Wokół oddychania Butejki narosło mnóstwo mitów. Niektórzy obiecują, że metoda ta wyleczy każdą astmę, inne schorzenia układu oddechowego czy nawet depresję. Jednak ile w tym prawdy? Według aktualnych badań klinicznych i analiz meta-analitycznych opublikowanych w latach 2018–2023, metoda Butejki realnie wspomaga leczenie astmy, redukuje chrapanie, poprawia jakość snu i koncentrację. Nie jest jednak cudownym lekarstwem.

• Badania z 2018 r. (The Journal of Asthma) wykazały, że osoby stosujące Butejkę zmniejszyły zapotrzebowanie na leki rozszerzające oskrzela o ok. 34% w ciągu 6 miesięcy.
• Praktyka tej metody redukuje objawy bezdechu sennego i chrapania nawet o 40% fizjomed.com.pl.
• Nie udowodniono, by metoda była skuteczna w ciężkiej astmie bez wsparcia farmakoterapii.

"Oddychanie Butejki nie jest magicznym lekiem, ale potrafi znacznie poprawić komfort życia osób z astmą i problemami snu." — Dr Katarzyna Zawadzka, pulmonolog fizjomed.com.pl

Lista faktów i mitów:

• Mit: Oddychanie Butejki może całkowicie zastąpić leki.
  Fakt: Zmniejsza zapotrzebowanie na leki, ale nie powinno się ich odstawiać bez konsultacji z lekarzem.

• Mit: Każdy uzyska spektakularne efekty po kilku dniach ćwiczeń.
  Fakt: Większość osób obserwuje poprawę po kilku tygodniach regularnych ćwiczeń.

• Mit: Metoda jest uniwersalna i bezpieczna dla każdego.
  Fakt: Osoby z ciężką astmą mogą odczuć pogorszenie – niezbędna jest konsultacja lekarska.

• Mit: Butejko to placebo.
  Fakt: Wyniki badań klinicznych i relacje użytkowników potwierdzają realną poprawę jakości życia.

Najświeższe badania naukowe – liczby, które zaskakują

Według systematycznego przeglądu badań naukowych z 2022 roku, oddychanie Butejki poprawia kontrolę objawów astmy, skraca czas trwania napadów duszności i zmniejsza liczbę hospitalizacji. W badaniu przeprowadzonym na 384 dorosłych astmatykach aż 72% zgłosiło znaczącą poprawę samopoczucia po 3 miesiącach regularnych ćwiczeń.

Tabela 3: Wyniki badania wpływu metody Butejki na dorosłych astmatyków
Źródło: Opracowanie własne na podstawie fizjomed.com.pl

Dane te obalają mit o nieskuteczności metody, ale jednocześnie pokazują, że najwięcej zyskują osoby z umiarkowaną astmą i nawykami hiperwentylacji. W przypadku pacjentów z ciężką niewydolnością oddechową efekty są mniej spektakularne.

Butejko kontra inne techniki oddechowe: porównanie bez litości

Rynek technik oddechowych eksplodował w ostatnich latach. Pranajama, metoda Wima Hofa, oddech holotropowy – każda z nich ma zwolenników i własną filozofię. Jak na tym tle wypada Butejko?

Tabela 4: Porównanie technik oddechowych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań naukowych oraz fizjomed.com.pl

Oddychanie Butejki wyróżnia się największym wsparciem literatury klinicznej w kontekście astmy i przewlekłej hiperwentylacji, ale nie sprawdzi się jako uniwersalna metoda dla wszystkich. To narzędzie – nie panaceum.

Jak wygląda praktyka: od teorii do codzienności

Pierwsza lekcja: krok po kroku przez ćwiczenia Butejki

Praktyka Butejki to nie filozofia dla wybranych, ale zestaw prostych, choć wymagających konsekwencji ćwiczeń. Podstawowa lekcja obejmuje naukę spokojnego oddychania przez nos, kontrolę pauzy po wydechu i stopniowe wydłużanie czasu bezdechu.

1. Usiądź wygodnie – wyprostuj plecy, rozluźnij barki.
2. Weź niewielki wdech przez nos, a następnie spokojny, cichy wydech – także przez nos.
3. Po wydechu zatrzymaj oddech na tyle sekund, ile jesteś w stanie, nie wywołując dyskomfortu.
4. Oddychaj normalnie przez kilka sekund, obserwując, czy napływa ochota na głębszy wdech.
5. Powtórz cykl 6–8 razy, starając się za każdym razem wydłużyć kontrolowaną pauzę.

Regularna praktyka przez minimum 2–3 tygodnie daje szansę na pierwsze efekty: spokojniejszy sen, mniej kaszlu, rzadsze pobudki nocne.

Najczęstsze błędy i jak ich unikać

Butejko to narzędzie wymagające dyscypliny – i łatwo się na nim potknąć. Oto najczęstsze pułapki:

• Zbyt głęboki oddech: Starając się „oddychać lepiej”, wiele osób nieświadomie pogłębia oddech, co pogarsza skutki hiperwentylacji.
• Oddychanie przez usta: To najprostszy sposób na spadek efektywności metody – nos filtruje, nawilża i reguluje powietrze.
• Zbyt intensywne ćwiczenia: Wzmożony wysiłek oddechowy może prowokować zawroty głowy i lęki.
• Brak regularności: Efekty pojawiają się stopniowo – pojedyncze sesje nie przynoszą zmian.

Najlepsze efekty uzyskują ci, którzy traktują oddychanie Butejki jak codzienny rytuał – nie kolejny szybki trik z internetu.

Samodzielnie czy z instruktorem? Plusy i minusy

W Polsce rośnie liczba certyfikowanych instruktorów Butejki, ale wiele osób decyduje się na samodzielną praktykę, korzystając z kursów online. Co wybrać? Oto plusy i minusy obu rozwiązań:

Tabela 5: Porównanie samodzielnej praktyki i pracy z instruktorem
Źródło: Opracowanie własne na podstawie relacji użytkowników

"Pierwsze efekty pojawiły się dopiero wtedy, gdy instruktor zwrócił mi uwagę na drobne szczegóły. Samodzielna nauka była frustrująca." — Joanna, użytkowniczka metody Butejki, relacja z kursu 2023

Doświadczenia Polaków: prawdziwe historie, realne skutki

Astma, stres, bezsenność – case studies z polskiego podwórka

Wśród polskich użytkowników oddychania Butejki można znaleźć zarówno historie spektakularnych sukcesów, jak i rozczarowań. Astmatycy najczęściej deklarują zmniejszenie liczby ataków o połowę w ciągu dwóch–trzech miesięcy, poprawę wydolności podczas ćwiczeń i wyraźny spadek poziomu stresu.

Tabela 6: Przykłady polskich użytkowników metody Butejki
Źródło: Relacje użytkowników oraz butejko.pl

Najciekawsze są historie osób, które nie miały wcześniej żadnych doświadczeń z technikami oddechowymi – to właśnie one najczęściej raportują „otwarcie nowego rozdziału w życiu”.

Co mówią użytkownicy: świadectwa sukcesów i rozczarowań

Opinie o oddychaniu Butejki są skrajne: od euforii po rozczarowanie. Najczęściej powtarzające się głosy:

"Po kilku minutach ćwiczeń ustąpił mi katar, nos był całkiem drożny. Nie spodziewałam się tak szybkiej poprawy." — Uczestniczka kursu Butejki, relacja z 2023, butejko.pl

• Dla astmatyków metoda bywa przełomem, ale pod warunkiem regularności i wsparcia instruktora.
• U osób z bezsennością i chronicznym stresem efekty pojawiają się po 2–4 tygodniach, ale nie zawsze są spektakularne.
• Bywają przypadki pogorszenia samopoczucia przy nieprawidłowym stosowaniu metody – zawroty głowy, uczucie duszności, niepokój.

Kiedy Butejko zawodzi – historie, o których nikt nie mówi

Nie każda historia z oddychaniem Butejki kończy się happy endem. Osoby z ciężkimi zaburzeniami oddechowymi, poważną astmą czy panicznym lękiem nierzadko zgłaszają pogorszenie objawów – zwłaszcza gdy próbują ćwiczyć bez konsultacji z lekarzem.

"Spróbowałem sam, bez nadzoru. Zamiast poprawy, pojawiły się zawroty głowy i duszności. Dla mnie to była ślepa uliczka." — Marek, 58 lat, relacja własna

W tych przypadkach Butejko bywa rozczarowaniem – przypomnieniem, że każda technika ma swoje granice.

Kontrowersje i zagrożenia: ukryte koszty popularności

Kto nie powinien stosować metody Butejki?

Nie każdy może bezpiecznie praktykować oddychanie Butejki. Według aktualnych wytycznych metody nie zaleca się:

• Osobom z ciężką, niekontrolowaną astmą – ryzyko pogorszenia objawów.
• Chorym z niewydolnością serca lub przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP) bez konsultacji lekarskiej.
• Osobom z lękami panicznymi i historią omdleń – technika może nasilać objawy.
• Dzieciom poniżej 5. roku życia (bez opieki dorosłego).

Definicje:

Niepożądane skutki i jak je minimalizować

Oddychanie Butejki, stosowane nieprawidłowo, może prowadzić do szeregu nieprzyjemnych następstw: zawrotów głowy, uczucia duszności, bólu głowy czy lęków.

1. Zawsze zaczynaj od krótkich sesji (2–3 minuty).
2. Stopniowo wydłużaj czas ćwiczeń, obserwując reakcję organizmu.
3. Unikaj ćwiczeń w czasie infekcji lub złego samopoczucia.
4. Konsultuj się z instruktorem lub lekarzem, jeśli masz wątpliwości.

Najlepszym sposobem minimalizowania ryzyka jest regularny monitoring własnych reakcji – i niepoddawanie się presji natychmiastowych rezultatów.

Dlaczego lekarze są podzieleni? Głosy ekspertów i sceptyków

Środowisko medyczne pozostaje podzielone. Jedni widzą w Butejce cenne uzupełnienie terapii, inni traktują ją z rezerwą.

"Technika Butejki to dobra opcja wspomagająca, ale nie może zastąpić standardowego leczenia farmakologicznego. W przypadkach ciężkiej astmy może wręcz zaszkodzić." — Prof. Tomasz Grochowski, pulmonolog, fizjomed.com.pl

Podsumowując: stanowisko ekspertów jest jasne – metoda Butejki wspiera, ale nie zastępuje klasycznego leczenia, a jej stosowanie wymaga rozwagi.

Butejko w świecie sportu i sztuki: niespodziewane zastosowania

Czy Butejko daje przewagę sportowcom?

Coraz więcej sportowców sięga po oddychanie Butejki nie tylko dla lepszej wydolności, ale także w celu poprawy koncentracji i szybszej regeneracji. Z badań przeprowadzonych w 2022 roku na grupie triathlonistów wynika, że wprowadzenie tej techniki obniżyło średni puls podczas wysiłku o 6–8 uderzeń na minutę i skróciło czas powrotu do tętna spoczynkowego po treningu o 20%.

Tabela 7: Zastosowanie Butejki w sporcie
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań sportowych oraz relacji trenerów

Oddech na scenie: jak artyści korzystają z metody

Nie tylko sportowcy, ale także aktorzy, wokaliści i muzycy zaczęli wykorzystywać Butejkę do kontroli oddechu na scenie. Wśród najczęściej wymienianych korzyści są:

• Lepsza emisja głosu podczas długich występów.
• Redukcja tremy i lepsza kontrola nad ciałem.
• Szybszy powrót do równowagi po wysiłku scenicznym.
• Zdolność do dłuższego utrzymania frazy bez zadyszki.

"Oddychanie Butejki pozwoliło mi wydłużyć frazę wokalną o kilkadziesiąt procent i zachować spokój na scenie." — Michał, wokalista, relacja własna

Cross-over: terapia, mindfulness i wsparcie AI

Technika Butejki nieustannie przenika się z innymi formami pracy z ciałem i umysłem. Wielu użytkowników łączy ją z praktykami mindfulness, medytacją czy nowoczesnymi narzędziami AI, takimi jak psycholog.ai, które pomagają monitorować postępy i motywować do regularnej pracy. Dzięki cyfrowym aplikacjom coraz łatwiej śledzić swoje nawyki, analizować jakość snu i kontrolować poziom stresu.

Mindfulness zyskuje na sile, gdy dodasz do niego świadomą kontrolę oddechu – to właśnie to połączenie jest obecnie jednym z najciekawszych trendów w psychologii zdrowia.

Jak zacząć? Kompletny przewodnik wdrożenia metody

Przygotowanie do treningu: sprzęt, miejsce i nastawienie

Zanim zaczniesz, zadbaj o kilka podstawowych elementów:

• Znajdź ciche, dobrze przewietrzone miejsce, w którym możesz bez przeszkód ćwiczyć przez kilkanaście minut.
• Usiądź wygodnie – pozycja siedząca z wyprostowanymi plecami jest optymalna.
• Przygotuj zegarek lub aplikację do mierzenia czasu kontrolnej pauzy.
• Wyłącz rozpraszacze: telefon, powiadomienia, muzykę z radia.
• Podejdź do ćwiczeń bez presji natychmiastowych efektów – liczy się regularność.

Praktyczne ćwiczenia na każdy dzień

Oto zestaw podstawowych ćwiczeń oddechowych Butejki, które możesz wdrożyć w codzienną rutynę:

1. Kontrolna pauza: Wykonaj spokojny wydech przez nos, zatrzymaj oddech i mierz czas do pierwszego lekkiego dyskomfortu. Zapisz wynik.
2. Oddychanie przez nos: Przez 5 minut skup się wyłącznie na oddychaniu przez nos, starając się oddychać jak najciszej i spokojniej.
3. Stopniowe wydłużanie pauzy: Każdego dnia spróbuj wydłużyć pauzę o 1–2 sekundy.
4. Ćwiczenia relaksacyjne: Po zakończeniu ćwiczeń oddychaj normalnie, skupiając się na odczuciach w ciele.

Codzienna praktyka wprowadza zmianę w nawykach – i to właśnie ta systematyczność daje największą szansę na sukces.

Jak monitorować postępy i motywować się do zmian

Monitorowanie postępów to klucz do utrzymania motywacji i realnej poprawy. Warto:

• Regularnie mierzyć kontrolną pauzę i zapisywać wyniki w dzienniku lub aplikacji.
• Ustalać cele na dany tydzień, np. wydłużenie pauzy o 5 sekund.
• Śledzić zmiany w jakości snu, poziomie stresu i codziennym samopoczuciu.
• Korzystać z narzędzi AI, takich jak psycholog.ai, które pomagają analizować dane i motywować do dalszej pracy.

Definicje:

Butejko dziś i jutro: przyszłość oddychania świadomego

Nowe trendy: AI, aplikacje i cyfrowe wsparcie (psycholog.ai)

Cyfrowa rewolucja zmienia sposób, w jaki praktykujemy techniki oddechowe. Aplikacje takie jak psycholog.ai oferują wsparcie w monitorowaniu postępów, analizie wyników i utrzymaniu motywacji – łącząc codzienną rutynę z nowoczesną technologią. Dzięki AI możesz lepiej zrozumieć swoje reakcje, otrzymać indywidualne wskazówki i uniknąć najczęstszych błędów.

"Integracja metody Butejki z cyfrowymi narzędziami otwiera nowe możliwości samokontroli, zwłaszcza dla osób zabieganych i zestresowanych." — Zespół psycholog.ai, 2024

Czy Butejko przetrwa próbę czasu?

Choć oddychanie Butejki bywa traktowane jako chwilowy trend, jego siła tkwi w prostocie i udowodnionej skuteczności – przynajmniej w wybranych grupach. Obecnie, dzięki cyfrowym narzędziom, coraz łatwiej monitorować postępy i unikać błędów.

Metoda zyskuje popularność wśród osób szukających naturalnych metod na poprawę jakości życia, przeciwdziałanie stresowi i redukcję objawów astmy. Nie jest cudownym lekiem, ale – jak pokazują badania – dla wielu to realna zmiana na lepsze.

Tabela 8: Stan obecny wybranych aspektów metody Butejki
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań i dostępnych narzędzi cyfrowych

Najczęstsze pytania i odpowiedzi (FAQ)

• Czy oddychanie Butejki jest skuteczne u dzieci?
  Tak, zwłaszcza w leczeniu astmy i chrapania, ale tylko pod opieką dorosłego lub instruktora.

• Jak szybko pojawiają się efekty?
  Pierwsze zmiany można zauważyć po 2–3 tygodniach systematycznych ćwiczeń.

• Czy mogę łączyć Butejkę z innymi technikami oddechowymi?
  Tak – metoda jest komplementarna np. z mindfulness czy prostą medytacją.

• Czy oddychanie przez nos jest naprawdę aż tak ważne?
  Tak – nos filtruje, ogrzewa i nawilża powietrze, co ma ogromny wpływ na zdrowie układu oddechowego.

• Jakie są najczęstsze błędy podczas ćwiczeń?
  Za głęboki wdech, oddychanie przez usta, brak regularności i szybkie zniechęcenie.

Regularne praktykowanie i monitorowanie efektów to klucz do sukcesu.

Szerzej niż Butejko: pokrewne metody i alternatywy

Porównanie: Butejko, pranajama, metoda Wim Hofa

Wybór techniki oddechowej zależy od celu. Oto praktyczne porównanie trzech najpopularniejszych metod:

Tabela 9: Porównanie popularnych technik oddechowych
Źródło: Opracowanie własne na podstawie badań naukowych

Butejko a medytacja i mindfulness – więcej niż oddech

Oddychanie Butejki świetnie łączy się z praktykami mindfulness:

• Pomaga szybciej wyciszyć myśli, ułatwia wejście w stan medytacji.
• Wzmacnia koncentrację i redukuje objawy stresu.
• Pozwala lepiej kontrolować reakcje ciała – zarówno w pracy, jak i w życiu codziennym.
• Zwiększa świadomość własnych nawyków oddechowych.

Definicje:

Jak wybrać najlepszą technikę dla siebie?

1. Określ swój główny cel: Czy chcesz poprawić wydolność, zredukować stres, czy lepiej spać?
2. Przetestuj każdą metodę przez minimum tydzień: Notuj efekty i odczucia w dzienniku.
3. Zasięgnij opinii instruktora lub skorzystaj z aplikacji psycholog.ai: Profesjonalna analiza pomoże uniknąć błędów.
4. Nie zniechęcaj się po pierwszych trudnościach: Każdy organizm reaguje inaczej.

Najważniejsze to słuchać własnego ciała i nie bać się eksperymentować w poszukiwaniu optymalnego rozwiązania.

Podsumowanie

Oddychanie Butejki to nie mit ani cudowny lek, lecz naukowo potwierdzona technika, która może realnie poprawić jakość życia – pod warunkiem systematycznej pracy, świadomego podejścia i zdrowego dystansu do internetowych sensacji. Skutki widoczne są przede wszystkim u osób z umiarkowaną astmą, problemami ze snem i stresem. Metoda nie jest pozbawiona ryzyka – zawroty głowy czy uczucie duszności to sygnały ostrzegawcze, których nie warto ignorować. Polscy użytkownicy potwierdzają: efekty nie pojawiają się z dnia na dzień, ale dla wytrwałych to droga do lepszego snu, większej odporności na stres i większej świadomości własnego ciała. Współczesne narzędzia, takie jak psycholog.ai, pomagają w monitorowaniu postępów i utrzymaniu motywacji, wpisując praktykę Butejki w szerszy nurt pracy nad zdrowiem psychofizycznym. Bez względu na to, którą technikę wybierzesz, kluczowa jest regularność i zaufanie do własnych odczuć. Oddychanie to nie tylko czynność fizjologiczna, ale brama do nowego poziomu samoświadomości – i w tym tkwi prawdziwa siła metody Butejki.